جاپای بوم¬شناختی؛ رویکردی نو برای سنجش اثرات زیست¬محیطی (مفهوم، کاربرد و سنجش آن)

نویسندگان

  • حمیدرضا باغیانی دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا دانشگاه تهران
  • علی قنبری نسب دانشجوی دکتری جغرافیا دانشگاه تهران
چکیده مقاله:

     رشد فزاینده‌ی جمعیّت در سال‌های اخیر و به تبع آن افزایش و تغییر الگوی مصرف، فشار بر محیط طبیعی و منابع آن را افزایش داده است. از آنجا که تجدیدپذیری برخی از این منابع صدها سال به­طول می‌انجامد و برخی نیز غیر قابل تجدید است، ادامه­ی این روند سبب می‌شود که محیط طبیعی توان تأمین نیازهای جمعیّت را نداشته باشد و به مرور زمان دچار روند نزولی گردد. از طرف دیگر تمام نیازهای مصرفی مراکز سکونتگاهی منطبق با توان اکولوژیکی موجود در آن‌ها نیست، به همین دلیل برای تأمین این نیازها، منطقه­ی پشتیبان مورد نیاز است. با توجه به مفاهیم توسعه­ی پایدار، ظرفیت محدود منابع زمین و همچنین نیازهای اساسی جمعیّت، تعیین میزان مصرف و وسعت اراضی پشتیبان مورد نیاز جهت برنامه‌ریزی مطلوب با رویکرد آینده‌نگرانه ضروری به نظر می‌رسد. در همین راستا شناخت و تحلیل مفهوم جاپای بوم­شناختی[1] و روش‌های سنجش آن به­عنوان ابزاری برای اندازه‌گیری پایداری فعالیت‌های انسانی اهمیت بسیاری دارد. هدف تحقیق حاضر شناخت مفاهیم، نحوه سنجش، کاربرد و در نهایت تحلیل و ارزیابی روش جاپای بوم‌شناختی است. روش گردآوری اطلاعات به صورت اسنادی و با بهره‌گیری از مقالات و تحقیقات انجام شده در کشورهای مختلف جهان است. یافته‌ها حاکی از آن است که علی­رغم محدودیّت‌ها و دشواری‌های محاسبه جاپای بوم‌شناختی و برآورد اراضی پشتیبان، این روش می‌تواند چارچوب مناسبی برای سنجش و ارزیابی آثار زیست­محیطی در راستای توسعه­ی پایدار باشد.   

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جاپای بوم شناختی؛ رویکردی نو برای سنجش اثرات زیست محیطی (مفهوم، کاربرد و سنجش آن)

رشد فزاینده ی جمعیّت در سال های اخیر و به تبع آن افزایش و تغییر الگوی مصرف، فشار بر محیط طبیعی و منابع آن را افزایش داده است. از آنجا که تجدیدپذیری برخی از این منابع صدها سال به­طول می انجامد و برخی نیز غیر قابل تجدید است، ادامه­ی این روند سبب می شود که محیط طبیعی توان تأمین نیازهای جمعیّت را نداشته باشد و به مرور زمان دچار روند نزولی گردد. از طرف دیگر تمام نیازهای مصرفی مراکز سکونتگاهی منطبق با ...

متن کامل

سنجش حضور علمی کشورهای خاورمیانه در وب؛ رویکردی نو

هدف: وجود منابع علمی در وب معیاری به دست می دهد که می توان از آن به منظور ارزیابی علمی بهره برد. هدف اصلی مقاله بررسی رابطه تعداد فایل­های غنی در وب و تعداد مدارک کشورهای خاورمیانه در پایگاه اسکوپوس است. روش پژوهش:از اواسط دهه 1990 حوزه پژوهشی جدیدی به نام وب سنجی بر پایه ی روش های کتابسنجی و اطلاع سنجی به وجود آمد. وب سنجی، تحلیل کمی پدیده وب با استفاده از روش های اطلاع سنجی است. این مقاله در ...

متن کامل

طراحی و کاربرد روش سنجش انطباقی کامپیوتری برای اجرای آزمون تولیمو در سازمان سنجش آموزش کشور

سنجش مهارت زبان انگلیسی در ارزیابی‌های خطیر به تعداد زیادی پرسش برای آزمون‌هایی به‌شیوه‌ مداد-کاغذی (P&P) نیاز دارد؛ زیرا هر سال افراد بسیاری در این نوع آزمون‌های سرنوشت‌ساز شرکت می‌کنند. هدف از اجرای این پژوهش، طراحی و کاربرد سنجش انطباقی کامپیوتری (CAT) به‌عنوان گزینه‌ای برای سنجش مهارت زبان انگلیسی در سازمان سنجش آموزش کشور بود. CAT برخلاف آزمون‌های سنتی P&P که توالی گزینش پرسش‌ها در آن ثابت...

متن کامل

سنجش و تحلیل سطح سواد زیستمحیطی کشاورزان روستایی مطالعۀ موردی: روستاهای دهستان زوارم شهرستان شیروان

بروز معضلات زیست‌محیطی و روند فزایندۀ آن، موضوع بحث بسیاری از صاحب‌نظران است که در چارچوب دیدگاه سواد زیست‌محیطی‌ بررسی می‌شود. آنچه در این زمینه درخور توجه است، نقش و اثر کشاورزان روستایی در کاهش مشکلات زیست‌محیطی است؛ زیرا بخش زیادی از زمین‌ها در قلمرو ملی برای انجام فعالیت‌های کشاورزی در اختیار روستاییان است که در صورت نداشتن سواد زیست‌محیطی به‌لحاظ دانش، نگرش و رفتار، سبب صدمات زیست‌محیطی ج...

متن کامل

چارچوبی نو برای سنجش و پیاده‌سازی نوآوری‌باز : رویکرد مبتنی بر زمینه

در ادبیات تحقیق علیرغم حیاتی جلوه دادن تصمیمات مربوط به نحوه پیاده‌سازی نوآوری‌باز، تاکنون تلاش‌ جدی برای ارائه یک روش تصمیم‌گیری دقیق صورت نگرفته است. در همین راستا، هدف کلی مقاله عبارت است از ارائه‌ی یک چارچوب تصمیم‌گیری سیستماتیک که بر اساس آن تصمیم‌گیرندگان قادرند ضمن شناسایی و سنجش متغیرهای مدل مفهومی تحقیق، به سوالات تحقیق پاسخ دهند. این چارچوب در سه گام و در یک شرکت فعال در صنعت بسته‌بند...

متن کامل

پیچیدگی اقتصادی، رویکردی نوین برای سنجش تجاری‌سازی تولیدات علمی و فناورانه

هدف هدف تحقیق حاضر، معرفی رویکرد پیچیدگی اقتصادی جهت سنجش میزان موفقیت تجاری‎سازی تولیدات علمی و فناورانه است. روش: از آنجاکه رویکرد پیچیدگی اقتصادی مبتنی بر آن است که محصولات تولیدشدۀ کشورها می‎توانند معرفِ میزان علم، فناوری و مهارت مورد نیاز برای تولید آنها باشند، سعی در محاسبۀ میزان انباشت دانش و مهارت نهفته در اقتصاد دارد. لذا، در این پژوهش ابتدا تولید...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 20

صفحات  145- 166

تاریخ انتشار 2010-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023